Osada Dębowy Jar Osada Dębowy Jar Osada Dębowy Jar Osada Dębowy Jar
dojazd

Zagroda Maziarska w Łosiu

Łosie to mała miejscowość położona w dolinie Ropy, w pobliżu Jeziora Klimkowskiego. Dawno temu, bo w XIV należała do kompleksu dóbr rodu Gładyszów zwanego Dominium Ropae (razem z Ropą, Klimkówką, Uściem). W XVII w. żył i tworzył tutaj najwybitniejszy poeta okresu baroku Wacław Potocki.

Wieś Łosie zasłynęła przede wszystkim z maziarzy trudniących się obwoźnym handlem mazią i smarami uzyskiwanymi najpierw prymitywnymi metodami z suchej destylacji drewna (dziegciem), a później, gdy odkryto olej skalny czyli Ropę, handlowano produktami pochodzenia naftowego - mazią, olejem, smarami i naftą. Rozwozili oni swój towar wozami zwanymi sekerami z płócienną budą i parą koni. Wozy maziarskie z Łosia krążyły nie tylko po Galicji ale także docierały na Śląsk i do Królestwa Kongresowego, na Węgry, a nawet na Łotwę.

Maź służyła przede wszystkim do smarowania osi wozów. Oliwiono nimi również inne elementy ruchome w sprzętach gospodarskich oraz ruchome części młynów i tartaków. Dziegieć był uważany również za skuteczny lek na choroby skóry, zwłaszcza na łuszczycę, bo działał dezynfekująco.

Dzięki handlowi obwoźnemu Łosie stały się najbogatszą wsią łemkowską. W czasie kiedy w innych wsiach zamieszkiwanych przez Łemków pojawiały się pierwsze kominy, w Łosiu domy kryte były blachą i miały łazienki. W okresie międzywojennym dla mieszkańców małopolskich miast maziarz z Łosia był stereotypem pracowitego i bogatego Łemka. Osiągane przez nich zarobki z handlu wytworzyły warstwę społeczną bogaczy, których rody stanowiły arystokrację wśród Łemków.

Po II wojnie światowej, w wyniku akcji "Wisła", 2/3 ludności łemkowskiej zostało wysiedlonej. Było to wielki dramat dla mieszkańców Łosia.

Aby nie zapomnieć o tym, z czego słynęło dawne Łosie, w 2009 roku powstała zrekonstruowana zagroda maziarska. W zagrodzie, na którą składają się mieszkalna chyża, spichlerz i stodoła otwarto nową filię Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów, w której prezentowana jest ciekawa historia wsi i maziarstwa.

Copyright © 2012 Dębowy Jar. All rights reserved.