„Kapliczka na Górze Jawor”

Łatwa, spacerowa trasa do miejsca kultu religijnego wiernych prawosławnych. Odległość od cerkwi św. Michała Archanioła w Wysowej do kapliczki i z powrotem to około 5,5 km i zajmuje 1h i 40 minut. Przy okazji można odwiedzić miejsce obozu konfederatów barskich przy granicy ze Słowacja, około 400 metrów od kaplicy w głąb lasu.

Wycieczkę rozpoczynamy od parkingu przy cerkwi w Wysowej Zdroju. Wędrujemy za znakami zielonymi, na początku drogą asfaltową. Dalej za mostkiem trasa zmienia się w równą drogę szutrową. Kierujemy się szlakiem zielonym, później skręcamy w lewo i maszerujemy za znakami czerwonymi. Po około 40 minutach spaceru dochodzimy do drewnianej studni, której woda jest według tradycji prawosławnych źródłem wielu uzdrowień. Obok stoi kapliczka, cel naszej wyprawy.

Historia kapliczki związana jest z latami 20 tymi XX wieku. Według przekazów, Łemkini Klafiria Demiańczyk, w tym właśnie miejscu, w 1925 roku wracając ze Słowacji przez góry, zobaczyła świetlistą postać Matki Boskiej. Następnego dnia, gdy powróciła ponownie w to samo miejsce znów zobaczyła przenikliwe światło oraz postać Matki Boskiej, która poprosiła, aby w tym miejscu wybudować kaplicę.

Kaplica powstała jesienią 1929 roku i została poświęcona w dniu święta NMP. Obecnie kaplica jest bardzo popularnym sanktuarium, a oficjalne uroczystości odbywają się tutaj kilka razy w roku. Główna uroczystość jest celebrowana 12 lipca w dniu św. Piotra i Pawła. Wtedy rusza pielgrzymka wiernych z Wysowej do sanktuarium. Wierni biorący udział w pielgrzymce niosą krzyże, które wkopują na polanie przy cerkwi. Dziś tych krzyży już jest kilkadziesiąt.  

Jesteśmy blisko granicy ze Słowacją, do której prowadzi ścieżka ponad kaplicą. Korzystając z okazji możemy pokusić się o odnalezienie okopów i pozostałości obozu konfederatów barskich. Obóz koło Wysowej, według badacza zagadnienia Macieja Śliwy, był trzecim obok Muszynki i Izb, znaczący obozem konfederatów w Beskidzie Niskim. Miejsce obozu oznakowane jest metalowym krzyżem z napisem na tabliczce: „W tym miejscu w okresie od wiosny 1769 roku do 4 sierpnia 1970 roku znajdował się warowny obóz konfederatów barskich, którzy tutaj 26 lipca i 2-4 sierpnia stoczyli bitwy z wojskami rosyjskimi”. Nie jest łatwo znaleźć to miejsce. Trzeba kierować się od kapliczki w stronę granicy i później w prawo w głąb lasu. Odległość około 300-400 metrów od sanktuarium na górze Jawor.